Logo Kurier Iławski

Pierwsza strona
INFORMACJE
Opinie
Kurier Zdrowia i Urody
Papierosy
CENNIK MODUŁOWY
Ogłoszenia drobne
Ogłoszenia modułowe
Stopka
Wyszukiwarka
FORUM

Opinie
Dumne cztery pokoje burmistrza (oklaski)
Dekalog dla wyspy Wielka Żuława
Sezon na grzyby
Po co segregować odpady? Egzamin z dyscypliny
Czy teraz lubi się wracać do szkoły?
LGBT w radzie miejskiej Iławy?
Pozostały tylko obietnice
Epidemia paradoksu
Połowa wakacji minęła, nastroje raczej słabe
Burmistrz zamyka amfiteatr i ma spokój!
Nic się nie stało. Jedziemy!
Ciemność widzę!
Turystów może to nie irytować?
Śmieci nasze powszednie
Dziennik końca świata (7). Powrót do normalności
Ulica księcia Surwabuno
Ewa Wiśniewska, czyli „Powrót Smoka”
Na młode wilki obława…
Serdeczny szwindelek
Szkoda nas na szaszłyki, dlatego chłodźmy głowy!
Więcej...

Opinie

2019-08-28

Chaburski: Piękno na uboczu, czyli Zwiniarz


Odwiedziłem Zwiniarz, należący do historycznej Ziemi Lubawskiej. Administracyjnie to wieś sołecka w powiecie nowomiejskim, w gminie Grodziczno, lecz posiada pewne związki zarówno z miastem, jak i z gminą Lubawa. W latach 1975-98 Zwiniarz należał do województwa toruńskiego. Liczy blisko 300 mieszkańców. Sołtysem jest Jadwiga Weiner.

Miejscowość leży nieco na uboczu głównych tras komunikacyjnych i szlaków turystycznych, w odległości ok. 6 km od Grodziczna. Posiada jednak urokliwe położenie i kilka walorów turystycznych, o których przekonałem się osobiście.

W XII wieku – jak się przypuszcza z inicjatywy Bolesława Krzywoustego – powstał tu gród mający zabezpieczać granicę przed plemionami pruskimi. Powstał na niewielkim polodowcowym wzniesieniu, oddalonym o około 100 m od zachodniego brzegu jeziora Zwiniarz i o około 500 m na południe od zabudowań wsi Łążyn, przy szosie do Lubawy.

Obecnie zachowała się tyko zachodnia część grodu, zaś jego część wschodnią zniwelowano. Stało się to prawdopodobnie w latach siedemdziesiątych, gdy usypywano groblę i budowano drogę biegnącą wzdłuż jeziora. Majdan grodziska znajduje się na wysokości 182,4 m n.p.m., podczas gdy współczesny poziom wody w jeziorze Zwiniarz wynosi około 170 m n.p.m. Różnica więc to około 12 m. Zachowane do dziś wały mają wysokość około 3 m, mierząc od powierzchni majdanu. W najszerszym miejscu ma on szerokość około 46 metrów.

Walory obronne nadawał dawnemu grodowi głęboki wąwóz, który otaczał go od wschodu i północnego wschodu. Stanowił on w ten sposób fosę, będąc przy tym zapewne naturalnym tworem polodowcowym. Z samego jeziora wypływa niewielki strumyk.

W starszej literaturze fachowej nazewnictwo grodziska w Zwiniarzu łączono z pobliskim Łążynem.

Przyjmuje się, że Zwiniarz powstał przed 1336 roku, choć dokładna data jego lokacji jest nieznana. Początkowo należał do biskupów chełmińskich. W 1472 r. potwierdził to biskup Wincenty Kiełbasa. W tym czasie teren wsi obejmował 60 włók, z czego 4 należały do proboszcza.

Już w XVII w. przy kościele istniała szkoła. Na początku XVIII w. wybudowano nowy kościół drewniany, połączony ze szpitalem dla ubogich. W XIX w. we wsi powstało bractwo trzeźwości. W 1885 r. wieś liczyła 53 domy i 437 mieszkańców, z których 25 było ewangelikami, a 412 – katolikami. Brakuje jednak informacji o ówczesnej formie zabudowy wiejskiej.

Dzisiejszy Zwiniarz posiada firmę usługową, sklep spożywczy oraz zakład kamieniarski. We wsi działa szkoła podstawowa ze znajdującą się tam filią biblioteki gminnej oraz OSP.

Zwiniarz jest też siedzibą parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja, która została erygowana w XIV wieku. W drugiej połowie XVI wieku w skład parafii wchodziły wsie: Hartowiec, Łążyn, Swiniarzec, Tarczyny, Truszczyny, Zwiniarz.

Obecny kościół parafialny znajduje się także w Zwiniarzu. Wcześniejsza świątynia, istniejąca tam już w XIV wieku, nie zachowała się do naszych czasów. Budowę obecnego kościoła pw. św. Mikołaja rozpoczęto w 1913, a konsekrowano w 1926 roku. Dokonał tego biskup chełmiński Stanisław Okoniewski.

Świątynia posiada prosty kształt i dwie nawy. Nawę główną nakryto drewnianym stropem kolebkowym. Obiekt posiada neobarokowe detale i skromny, barokowy wystrój. Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica, która jest jednak z nim połączona budynkiem bramnym.

W roku 1901 utworzono Bractwo Różańcowe, a w 1926 – Bractwo św. Szkaplerza. W 1994 z parafii wydzielona została placówka duszpasterska w Hartowcu. W okresie od 1920 do 2003 roku w parafii nastąpiło siedem powołań kapłańskich i zakonnych, a w 1990 roku w parafii miały miejsce misje ewangelizacyjne.

Od początku XIX wieku do 1945 roku odnotowano kolejnych duchownych parafii. Byli to proboszczowie: ks. Antoni Gorczyczewski (1811-1832), ks. Mateusz Truszczyński (1833-1860), ks. Andrzej Tomasz Wielandt (1860-1861), ks. Stefan Potęgowski (1861-1887), ks. Teofil Krzeszewski (1887-1888), ks. Paweł Piotr Berendt (1888-1891), ks. Nikodem Stefan Kowalski (1892-1904), ks. Franciszek Wachowski (1905-1927), ks. Walerian Labenz (1927-1928), ks. Stanisław Zegarski (1928-1931), ks. B. Goebel (1931-1932), ks. L. Megger (1932-1935), ks. Albin Ossowski (1935-1942; 1948-1985), ks. Nikodem Januszewski (1942-1944), ks. Jan Jankowski (1944-1945).

Aktualnym proboszczem jest ks. Paweł Sławomir Figurski, a parafia obejmuje następujące miejscowości: Zwiniarz, Łążyn, Świniarc, Truszczyny, Wybudowania.

Sam Łążyn należy już jednak do gminy Lubawa.

Na terenie parafii działa liturgiczna służba ołtarza oraz Żywy Różaniec. Odpusty są tu w dniu świętego Mikołaja, czyli w niedzielę po 6 grudnia oraz Matki Boskiej Szkaplerznej – niedziela przed lub po 16 lipca.

Tuż przy cmentarzu parafialnym znajduje się zadbany grób wojenny, będący wspólną mogiłą różnych narodów z II wojny światowej.

Dodam, że to właśnie w Zwiniarzu urodził się Teofil Ruczyński (1896-79) – nauczyciel, poeta, dziennikarz, działacz regionalny, który od roku 1999 stał się patronem Biblioteki Publicznej w Lubawie.

LESZEK CHABURSKI




Zwiniarz. Kościół parafialny pw. św. Mikołaja






Zwiniarz. Kapliczka w środku wsi






Zwiniarz. Kapliczka w ogrodzie przy
budynku mieszkalnym z przełomu XIX i XX wieku






Fragment zagospodarowanego
dla lokalnych potrzeb wybrzeża jeziora Zwiniarz.
Tuż obok niewielka plaża i trakt spacerowy,
prowadzący do grobu wojennego.
W oddali brzeg po stronie Łążyna




  2019-08-28  

Z komentarzami zapraszamy na forum
Wróć   Góra strony
105956991



REDAKCJA:
redakcja@kurier-ilawski.pl


Zaproszenia: co, gdzie, kiedy?
informator@kurier-ilawski.pl


Biuro Ogłoszeń Drobnych:
ogloszenia@kurier-ilawski.pl


Biuro Reklamy:
reklama@kurier-ilawski.pl


Kronika Towarzyska:
kronika@kurier-ilawski.pl






Pierwsza strona | INFORMACJE | Opinie | Kurier Zdrowia i Urody | Papierosy | CENNIK MODUŁOWY | Ogłoszenia drobne | Ogłoszenia modułowe
Stopka | Wyszukiwarka | FORUM | 
E-mail: redakcja@kurier-ilawski.pl, reklama@kurier-ilawski.pl, ogloszenia@kurier-ilawski.pl
Copyright © 2001-2024 - Kurier Iławski. Wszystkie prawa zastrzeżone.